Tiroid Kanserleri
http://www.eskisehiryenigungazetesi.com.tr/tiroid-kanserleri-makale,2525.html
http://ikincibolge.net/yazarlar/kayihan-caglar/tiroid-kanserleri/5757/
Tiroid Bezi Nedir?
Tiroid bezi, boyunda orta hatta yer alan, 20–25 gram ağırlığında ve iç salgı fonksiyonu olan bir organdır. Tiroid bezinin iyot kullanarak yaptığı hormon bütün vücut metabolizmasının düzenlenmesinde rol oynar. Tiroid bezi hastalıkları toplumda çok sık (yaklaşık her 10 kişiden 3'ü) rastlanmaktadır ve genellikle belirti vermezler. Ancak tiroid bezi nodüllerinin bir kısmı kanser olarak ortaya çıkmakta veya sonradan kansere dönüşebilmektedir.
Tiroid Kanseri Nedir?
Tüm kanser türleri arasında en az görülenlerinden biri olan tiroid kanserleri aynı zamanda tedaviye en olumlu cevabı gösteren kanser türüdür. Tiroid kanseri, en sık görülen endokrin kanseridir. Tiroid kanserleri tüm kanser vakalarının yüzde 1'den azını oluşturmaktadır. Çocuklarda nadir görülmekle birlikte, yirmili yaşlardan sonra görülen kanserler içinde ilk 5 sırada yer almaktadır. Her yıl 1000 kişiden birinde tiroid nodülü oluşmaktayken, 50.000 kişiden birinde tiroid kanseri oluşmaktadır. Tiroid nodülleri kadınlarda erkeklerden daha sıktır, ancak erkeklerde görülen nodüllerde kanser görülme sıklığı kadınlardan daha fazladır. Toplumda görülme sıklığı yüzde 4,2 olan tiroid kanserlerinin oluşma riski hayat boyunca kadınlarda yaklaşık yüzde 0,7, erkeklerde ise yüzde 0.25'tir.
Tiroid Kanseri Nasıl Belirlenir?
Ultrasonografinin rutin uygulamaya girmesi ile artan tiroid nodülü tespit etme oranına paralel olarak bu nodüllere tanısal yaklaşım oranı da artmıştır. İnce iğne aspirasyon biopsisi ile daha çok tiroid kanseri teşhis edilebilir hale gelmiştir. Yapılan çalışmalarda, yetişkinlerde bu şekilde tesadüfen tespit edilebilecek tiroid kanser sıklığı yüzde 6 gibi yüksek oranlara çıkmaktadır. Tiroid kanserlerinin sıklığının artmış gibi görülmesinin önemli bir başka sebebi ise, iyi huylu tiroid hastalıkları nedeni ile ameliyat edilen vakaların patolojik incelemelerinde ayrıntılı ince kesitli inceleme yapılmasıdır. Bu şekilde tiroid kanseri yakalama olasılığı yüzde 5'ten yüzde 13'e çıkmaktadır.
Tiroid Kanserine Neden Olan Etmenler Nelerdir?
Tiroid kanserlerinde bazı genetik bozuklukların önemli rol oynadığı gösterilmiştir. Medüller kanserlerin yüzde 25’i ailesel geçişli olup, ailesel papiller tiroid kanserleri de tanımlanmıştır. Baş ve boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması tiroid kanseri sıklığını artırır. Çocukluğunda 200–700 rad civarında radyasyon almış kişilerde 20–25 yıl sonra tiroid kanser sıklığının arttığı saptanmıştır. Bir araştırmada 500 rad civarında radyasyon alan şahıslarda tiroid kanser sıklığının yüzde 2 civarında olduğu ortaya konmuştur. 1986’da Rusya'daki Çernobil nükleer santrali kazasından sonra o bölgede yaşayan kişilerde tiroid kanserinde büyük artış olmuştur. Ek olarak baş ve boyun bölgesinde kanser saptanıp bu alana radyasyon uygulanan hastalarda tiroid nodülü ve kanseri görülme olasılığı da artmaktadır. Eğer geçmişte bu tip bir tedavi size uygulanmış ise bu durumda mutlaka doktorunuza başvurmalı ve tiroid bezinin incelenmesini istemelisiniz.
Tiroid Kanseri Belirtileri ve Tanısı
Tiroid bezi kanseri genellikle belirti vermez. Guatr nedeniyle takip edilen hastalarda veya tesadüfen başka bir hastalık için yapılan tetkiklerde ortaya çıkabilir. Nadiren boyunda kitle, ses kısıklığı, yutkunma güçlüğü; çok nadiren de kemik kırıkları veya hipertiroidi (zehirli guatr) ile ortaya çıkabilir. Medüller kanserli hastaların yüzde 30'unda yüzde kızarma, ishal ve yorgunluk olabilir. Kişide tiroid nodülü olup olmadığını saptamak için günümüzde kullanılan en etkili yöntem tiroid ultrasonografisidir. Daha eskiden kullanılan tiroid sintigrafisi yöntemi, günümüzde nodül tespitinde değil, daha çok aktivitenin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Son yıllarda tiroid hastalıklarında tanısal yöntemlerin ilerlemesi, teknik imkanların gelişmesi nedeni ile bir çok vakada tiroid ultrasonografi ve tiroid ince iğne aspirasyon biopsi yapılabilmektedir. Bu nedenle başlangıç halindeki tiroid kanserlerinin dahi teşhis edilme olanağı günümüzde çok yüksektir.
Tiroid bezinde nodül saptandıktan sonra eğer kuşku varsa, nodülden yapılan tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi (TİİAB) ile tiroid nodüllerinin kötü huylu olup olmadığı ortaya konur. TİİAB, tanıda altın standart olup, deneyimli ellerde duyarlılık % 98, pozitif öngörü değeri ise % 99 oranlarındadır. TİİAB; iyi ellerde düşük riskli, hızlı sonuç veren ve kolay uygulanan bir yöntemdir. TİİAB’nin ultrason eşliğinde yapılması tanı değerini arttırmaktadır. Biyopsi sonucu iyi huylu gelirse ve hastanın başka bir yakınması yok ise tiroid nodülleri takip edilebilir. Biyopsi sonucu kuşkulu veya kötü huylu gelirse, cerrahi tedavi aşamasına geçilir. Alınan materyalin yetersiz gelmesi durumunda biyopsi yinelenmeli, yine yetersiz materyal gelmesi halinde ise hastanın klinik ve mevcut risk durumu değerlendirilerek cerrahi girişim düşünülmelidir.
Tiroid Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tiroid kanseri tedavisinin en etkili yöntemi cerrahidir. En güvenilir yöntem total tiroidektomidir (tiroid bezinin tamamen çıkartılması). Bu yöntem nüks –tekrarlama- olasılığını azaltmakta ve ameliyattan sonra yapılacak radyoaktif iyot tedavisi gibi cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinin etkinliğini de en üst düzeye çıkartmaktadır. Operasyon öncesi ya da cerrahi sırasında boynun ön ya da yan bölümlerindeki lenf bezlerinde kanıtlanmış metastaz –yayılım- söz konusu ise, bu alanlara yönelik tedavi edici boyun diseksiyonu (o bölge lenf bezlerinin tamamen çıkarılması) ameliyatı yapılmalıdır. Kanıtlanabilir lenf bezi metastazı olmasa da; tümör çapının 4 cm üzerinde olması halinde koruyucu olarak tek ya da iki taraflı ön bölge boyun diseksiyonu önerilmektedir.Tiroidektomi ve boyun diseksiyonu, tiroid konusunda deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır. Cerrahi esnasındaki bulgulara, kanserin patolojik verilerine ve total tiroidektomi sonrası yapılan tüm vücut taramaları sonucuna dayanılarak ameliyattan sonra hastalara radyoaktif iyot tedavisi uygulanabilir.
Tiroid cerrahisinde görülebilen ses kısıklığı, kalsiyum düşüklüğü gibi komplikasyonlar, ameliyat deneyimli bir ekip tarafından gerçekleştirildiğinde en aza inmektedir. Şen ve esen kalınız.