Safra Kesesi Poliplerinin Yüzde 1'i Kanser Riski Taşır

EG (24) E

Ocak ayının son haftasında titremeli yüksek ateş ve karın ağrısı şikayetiyle bir dış merkezde tetkik edilen hastanın kan tahlilinde karaciğer enzimleri ve enfeksiyon değerlerinde yükseklikle beraber ultrasonografide safra kesesinde taştan ziyade en büyüğü 9 mm olan birkaç adet (3-4 ) polip saptanmış. Safra kesesi iltihabı nedenle verilen antibiyotik tedavisi sonrasındaki takiplerde kan değerlerinde ve klinikte normalleşme gerçekleşti.

Verilen karar ve kabulü gereğince karından 2 adet 10 mm, 2 adet de 5 mm açılan deliklerden girilen; önce kameranın ekran görüşü sayesinde ve sonra da yardımcı el aletleri ile karaciğere gömük durumdaki iltihaba sebep olan içi poliple dolu safra kesesi başarıyla çıkartıldı (11.03.2022)

SAFRA KESESİ POLİPLERİ, TAKİP VE TEDAVİSİ

Safra Kesesi Polibi Nedir ve Sıklığı Ne Kadardır?

Sindirim sisteminin iç yüzünü döşeyen mukoza tabakasındaki hücrelerin bulunduğu yerde büyüyüp minik bir yumru oluşturmasına "polip" adı verilir. Polipler, sindirim sisteminin tümünde değişik oranlarda görülebilir; en sık kalın bağırsakta (kolon) görülse de görüntüleme tekniklerinin gelişimi ile safra kesesinde polip tanısı daha sık konmaya başlamıştır. Genel toplumda görülme sıklığı yüzde 3 ile yüzde 6 arasındadır

Belirtileri Nelerdir?

Polipler boyutlarına göre kesenin safra boşaltım kanalına bası uygulayabilir ve özellikle yağ sindirimi için gerekli olan safranın sindirime katılmasını engelleyebilirler. Zaman içerisinde safra kesesinde iltihaba yol açabilirler. Bulantı, kusma, karın ağrısı (üst karın bölgesinden başlayıp sırta sağ kürek kemiğinin altına vuran şekilde bir karın ağrısı), şişkinlik, yiyeceklerle artan şikâyetler (tolerans kaybı) ve sarılık görülebilir.

Ancak özellikle küçük boyutlu safra kesesi polipleri genellikle bulgu vermeden sessiz kalır ve başka bir nedenle yapılan karın USG’si sayesinde tesadüfen saptanırlar.

Safra Kesesi Poliplerinin Önemi Nedir?

Safra kesesi içinde gerçek polipler (adenomatöz polip) çok nadiren görülür. Safra kesesindeki poliplerin çoğu; kanser riski içermeyen kolesterol polipleri (yüzde 60’ı), adenomyomlar (yüzde 25’i) ve inflamatuar poliplerdir (yüzde 10’u). Safra kesesindeki gerçek polipler olan adenomlar ise tüm safra kesesi poliplerinin sadece yüzde 4-5’ini oluşturur fakat kanserleşme riski taşıdıkları için asıl önemli olan da bu gruptur.

Adenomların yüzde 25’i kanserleşir ve 12 mm’den daha büyük tüm adenomlar kanser hücresi taşır. Başka bir deyişle tüm safra kesesi  poliplerinin yüzde 1’i kanserleşme riski taşır. Olguların kanserleşme riskini tepit etmede USG’deki polip boyutu ve görünümü fikir verebilmektedir. Geniş tabanlı ve 10 mm’den büyük lezyonlarda kanserleşme riski yüzde 37 iken, saplı ve 10 mm’den küçük poliplerde kanser riski ihmal edilebilecek kadar düşüktür.

Safra Kesesi Poliplerinde Takip Kriterleri Nedir?

Boyutu 5 mm’nin altında olan ve herhangi bir yakınmaya yol açmayan polipler, 6 ay arayla USG ile kontrol edilir; büyüme görülmezse bu kontrol her yıl tekrarlanır, büyüme görüldüğünde veya iltihap bulguları oluştuğunda ameliyat kararı verilir. Aksi durumda takibe devam edilebilir.

5 mm. ile 1 cm arasındaki sessiz poliplerde ilk kontrol ultrasonografisi 3 ay sonra, diğer kontroller ise 6 ayda bir yapılmalıdır. Üçüncü kontrolden sonra boyutta değişiklik olmamışsa, yıllık ultrasonografilerle takibe devam edilir.

Safra Kesesi Polibi Olanlar Ne Zaman Ameliyat Edilmelidir? 

Polip saptandığında karar verilmesi gereken en önemli husus; hangi grup hastaların ameliyat edileceği, hangilerinin ise sadece takip edilmesi gerektiğidir. Çünkü; tüm polipleri ameliyat edecek olursak bu olguların sadece %1’inde kanserleşme riski olduğu için geri kalan yüzde 99’u gereksiz yere ameliyat olmuş olacaktır. Bu yüzden bu konudaki risk faktörlerini iyi bilip ameliyat kararını bu risk faktörlerine göre belirlemek gerekir. Polibin 1cm’den büyük olması, geniş tabanlı olması, hızlı büyüme göstermesi, kişinin 50 yaşından büyük olması polipteki kanserleşme riskini arttıran faktörlerdir.

Bu bilgiler eşliğinde; polip semptomatikse (ağrı, bulantı, kusma varsa) veya ek sorunlara neden olmuşsa (safra kesesi iltihabı, pankreas iltihabı gibi) çapına veya görünüm gibi diğer faktörlere bakılmaksızın ameliyat edilmelidir. Semptomatik olmayan polip mevcutsa ve 1 cm' den büyükse opere edilir. Semptomatik olmayan polip 1 cm’den küçük olmasına rağmen takiplerde hızlı büyüme gösteriyorsa veya solid ve geniş tabanlı yapıda ise veya milimetrik boyutta üç veya daha fazla polip varsa veya beraberinde safra kesesi taşı varsa veya kişi 50 yaşın üzerinde ise ameliyat önerilmelidir.