Hem manevî hem de bedenî yönden sağlıklı bir Ramazan ayı geçirmenizi dilerim.
Oruç ve Sağlık
12 Nisan Pazartesi gününü salıya bağlayan gece ilk sahuru gerçekleştireceğiz. Ramazan ayında ruhumuz huzura kavuşacak, bedenimiz sıhhât bulacak. Tabii ki dikkatinizi çektiğimiz uyarılara dikkat etmeniz kaydı ile… Ramazan ayında günlük alınması gereken; su, enerji, protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral oranlarının değişmediği ve bu süre zarfında da sağlığın korunması açısından yeterli ve dengeli beslenmenin gerekli olduğu unutulmamalıdır.
Hamile ve emziren kadınların; şeker, tansiyon, hipoglisemi, kalp, karaciğer ve böbrek hastalığı olan bireylerin; sürekli ilaç kullananların, riskli ve yüksek dikkat gerektiren işlerde çalışanların, büyüme ve gelişme çağındaki çocukların, sürekli seyahat halinde olanların, ruh sağlığı bozuk olanların oruç tutmaması gerekir. Kronik hastalığı olan kişilerin ilgili uzman hekime danışmadan oruç tutmamaları önemlidir.
Sahurda sadece su içerek niyetlenmenin veya gece yatmadan önce yemek yemenin zararlı olduğu unutulmamalıdır. Çünkü bu beslenme tarzı yaklaşık 15 saat olan açlığı ortalama 18 saate çıkarmaktadır. Bu da açlık kan şekerinin daha erken saatlerde düşmesine ve buna bağlı olarak günün daha verimsiz geçmesine neden olmaktadır. Sahura mutlaka kalkılmalıdır. Süt, peynir, zeytin, çorba, domates, salatalık, biber, reçel, yulaf gevreği ve meyve gibi besinlerden oluşan hafif bir öğün tüketmek en doğrusudur. Sahur yemeği yenildikten bir saat içerisinde yatılmamalıdır.
İftarda yapılan en büyük hatalardan birisi çok hızlı ve çok yüksek miktarda besin tüketmektir. Beyin, doyma emrini yemek yemeye başlandıktan 15-20 dakika sonra verir. Bu sebeple iftarda çorba tüketiminin ardından 10-15 dk ara verilip yemeğe devam edilmesi hem mide hazmını kolaylaştıracak hem de aşırı gıda tüketimini engelleyecektir. Bu nedenle oruç ilk açıldığında; hurma, peynir, domates, zeytin, kepek ekmeği gibi kahvaltılıklar veya çorba, etli sebze yemeği gibi hafif yemeklerle iftara başlanmalı, sindirime zaman tanıyarak 10-15 dakika sonra az yağlı ya da ızgara et yemeği, kuru baklagil, sebze yemeği, salata, ayran, cacık gibi yemeklerle devam edilmesi uygundur. Beyaz ekmek, pirinç pilavı gibi glisemik indeksi yüksek olan gıdalar yerine, yine enerji veren ancak kan şekerini dengeli yükselten; bulgur pilavı, kepekli ekmek veya kepekli makarna gibi posalı besinler tercih edilmelidir. Tek seferde büyük porsiyonlar yerine, iftardan sonra birer saat ara ile her seferinde azar azar küçük porsiyonlar şeklinde beslenilmelidir.
Vücuttaki su oranın yeterli düzeyde tutulması hayati önem taşıdığından vücuttan kaybolan miktardaki suyun mutlaka alınması zorunludur. İftarda azar azar su içmeye başlayarak sahura kadar günlük ortalama en az 2- 2,5 litre (12-14 su bardağı) su içilmesine özen gösterilmelidir.
Ramazan ayında tiroit ameliyatlısı hastalarımızdan gelen sık karşılaştığımız soruların cevabını verelim. Levotiroksin Sodyum etken maddesini içeren tiroit hormon ilacınızı ömür boyu almanız gerektiği için kullanmayı asla bırakmayınız. Doktorunuzun belirlediği miktarın aynısını ya ezân okununca 1-2 yudum su ile alıp 30 dk sonra iftar yaparak ya da sahurdan en az yarım saat önce alarak oruç tutabilirsiniz. Unutmayınız! İlacınızı sahurdan önce almayı unutmuşsanız imsak kesilmeden de alabilirsiniz. Kalsitriol etken maddeli aktif D vitamini kullanıyorsanız onu da iftardan sonra alabilirsiniz. Bunlara ilâveten efervesan (suda eriyen/köpüren), çiğnenen, yutulan ya da kaşe dediğimiz eczanede hazırlanan kalsiyum ilaçları da kullanıyorsanız oruç tutulması kesinlikle doğru değildir. Çünkü bu durum, sizin gün içerisinde düzenli kalsiyum içeren gıdalarla beslenmeniz gerekiyor, demektir. 17 saat açlık sırasında gelişen kan kalsiyum değerlerindeki azalma uyuşma ve kasılma hallerine sebep olabilir. Mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Son söz: Hem manevî hem de bedenî yönden sağlıklı bir Ramazan ayı geçirmeniz dileği ile şen ve esen kalınız.